Dik is duur

Werkgevers zijn vaak verrast als zij ondervinden hoeveel het overgewicht van hun werknemers het bedrijf daadwerkelijk kost. De meeste werknemers zien geen relatie tussen Body Mass Index (BMI) en ziektedagen, maar er zijn enkele goede studies waarmee u uw bedrijf kunt vergelijken. Een te hoog gewicht vergroot niet alleen het risico op diabetes, een verhoogde bloeddruk en een verhoogd cholesterol, het kan ook zorgen voor een verhoogd verzuim. Volgens de RIVM zijn de extra verzuim kosten in Nederland ten gevolge van overgewicht €2,5 miljard¹. Onderstaand kunt u lezen wat dit voor uw organisatie kan betekenen.

Aanzienlijke besparingen bij verlagen van BMI met 1 punt
Stel u zich voor dat u de gemiddelde BMI van uw bedrijf (of een groep mensen in uw bedrijf) omlaag kunt brengen met 1 BMI punt. Hoeveel zou dat uw bedrijf besparen? Het antwoord kan verrassend zijn. Een verlaging van slechts 1 BMI punt zal resulteren in een flinke besparing. De kosten voor u als werkgever om een afvalprogramma te verzorgen vallen in het niet, vergeleken bij de kosten veroorzaakt door ziekteverzuim. Hoewel ieder bedrijf verschillend is, tonen de studies hieronder goede algemene conclusies aan, die in meer of mindere mate toegepast kunnen worden in elk bedrijf.

Vergelijk uw bedrijf met het Nederlandse gemiddelde
Als eerst is het belangrijk om te weten hoe ernstig het overgewicht in uw bedrijf is in vergelijking tot het Nederlands gemiddelde. In Nederland heeft 47,9% van de volwassen bevolking overgewicht, waarvan 12% zelfs zwaar overgewicht (obesitas)² heeft.

U dient eerst de BMI te weten van al uw werknemers en vaststellen welk percentage in de categorie overgewicht valt en welk percentage in de categorie obesitas. De kans bestaat dat wanneer u veel oudere arbeidskrachten en/of veel mannen in dienst heeft, uw bedrijf boven het gemiddelde uitstijgt. Overgewicht neemt toe met leeftijd, in het bijzonder boven de 30 jaar zoals u kunt zien in de grafieken hieronder³: 

Sterk verband tussen overgewicht en chronische problemen en aandoeningen
De relatie tussen chronische ziekten en problemen zoals een hoge bloeddruk, een hoog cholesterol, diabetes Type II, hart- en vaatziekten, beroerte, darmkanker, borstkanker en overgewicht zijn bekend.

Voor hypertensie (hoge bloeddruk) geldt dat mensen met matig overgewicht 2 maal zo veel risico hebben op hypertensie. Mensen met obesitas hebben 3 tot 5 maal verhoogd risico op hypertensie. Een gewichtsafname van 5 tot 6 kg betekent voor normotensieven 4 mmHg daling en voor hypertensieven 7 mmHg⁴.

Hieronder volgen enkele andere cijfers voor mensen met overgewicht (BMI 25-30) en obesitas (BMI > 30), waarbij is aangegeven de toename in risico op ziekte die iemand heeft ten opzichte van iemand met een normaal gewicht⁵:

Gewrichtsklachten in rug en knie voornamelijk veroorzaakt door overgewicht
Minder bekend is de relatie tussen overgewicht en gewrichtsklachten, voornamelijk in de lagere rug, knie, heup en pols. Deze klachten omvatten verstuikingen, spierscheuringen, kneuzingen, blauwe plekken, pijn of ontstekingen⁶. Bovendien is er een grotere kans op problemen bij tillen, vallen of uitglijden, naarmate de BMI hoger is. Zelfs wanneer uw medewerkers onder deze gemiddelden zit, kunt nog steeds veel geld besparen door te werken aan het verlagen van het gezamenlijke gewicht van uw werknemers.

De toename in het aantal ziektedagen door BMI
Volgens de studie Obesity and Workers Compensation⁶ van Duke University die is uitgevoerd onder 11.728 werknemers, is er een rechtstreekse relatie tussen het aantal ziektedagen van werknemers en hun BMI. De volgende tabel toont de relatieve toename in ziektedagen door BMI.

De toename in de aantallen ziektedagen bij te hoge BMI zijn groot. Zoals de tabel aangeeft zullen de werknemers met een BMI tussen 30 - 34,9 vijf keer zo vaak ziek zijn als iemand met een gezonde BMI. Bijvoorbeeld als een werknemer met een gezonde BMI gemiddeld 3 dagen per jaar ziek is, is volgens deze studie een werknemer met overgewicht gemiddeld 12,6 (3 x 4,2) dagen per jaar ziek. Deze studie omvatte een grote diversiteit aan beroepen, van verpleegsters tot secretarissen, met een hogere deelname van vrouwen.

Bereken de kosten naar uw bedrijf
Veronderstel:

• Gemiddelde jaarsalaris van €30.000
• Indien een werknemer ziek is, moet hij/zij vervangen worden
• U heeft geen verzekering om korte termijn ziekte te dekken
• Het gemiddelde aantal ziektedagen voor werknemers met een gezonde BMI waarde is 3 dagen per jaar

De ziektekosten per werknemer zijn ongeveer als volgt:

BMI	Jaarlijkse ziektekosten
< 25	€750
30	€3.000
40	€6.000

 

Andere industrieën
Indien dit niet overeenkomt met uw bedrijf, bekijken wij een andere industrie - de petrochemische industrie. Shell Olie bestudeerde 4.153 werknemers over een periode van 10 jaar van 1994 -2003 en concludeerde het volgende:

Shell berekende dat de directe kosten van afwezigheid door ziekte als gevolg van overgewicht en obesitas neerkomen op bijna €1.5 miljoen⁷.

De kosten van overgewicht voor de maatschappij
In de aflevering ‘Wat kost mijn dikke buurman’ van het programma ‘De Rekenkamer’ van de KRO is ook aandacht besteedt aan de kosten die overgewicht met zich meebrengt voor de maatschappij. In het programma wordt berekend dat de extra zorgkosten die (ernstig) overgewicht met zich meebrengt op kunnen lopen tot €1,5 miljard per jaar. Dit vanwege het vaker voorkomen van (chronische) ziekten en de behandeling daarvan. Enkele voorbeelden:

Angela Champness, directeur van MyDailyLifestyle, vertelt in dit programma ook de gemiddelde kosten voor bedrijven met werknemers met overgewicht. Bekijk het volledige programma.

Hoe kan ik de gemiddelde BMI van mijn werknemers verlagen?
MyDailyLifestyle programma's zijn speciaal ontwikkeld om het gemiddeld BMI van uw werknemers te velagen en belangrijk deze ook laag te houden! Daarom bieden wij meerdere programma's aan die werknemers helpen om te starten en, wanneer zij eenmaal op gang zijn, ervoor zorgen dat zij het volhouden.

Naast de directe kostenbesparing voor uw bedrijf zullen uw werknemers zich ook fitter voelen en zullen zij beter in staat zijn hun taken te verrichten. De meeste werknemers waarderen ook de tijd en inspanning die werkgevers investeren in hun persoonlijke gezondheid en welzijn. Een win-win situatie voor iedereen.

Bronnen:
1. KRO, De Rekenkamer ‘Wat kost mijn dikke buurman’, uitgezonden op 12 december 2013, http://derekenkamer.kro.nl/seizoenen/seizoen_5_2013/afleveringen/12-12-2013
2. Centraal Bureau voor de Statistiek, ‘Steeds meer overgewicht’, 3 juli, 2012, http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/gezondheid-welzijn/publicaties/artikelen/archief/2012/2012-3651-wm.htm
3. Centraal Bureau voor de Statistiek, StatLine: Gezondheid, leefstijl, gebruik van zorg, 2013 http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=81565ned&D1=0-4&D2=a&D3=a&D4=0&D5=31&HDR=T&STB=G1,G2,G3,G4&VW=T
4. VoedingsMagazine, Voeding en leefstijl centrale rol bij handhaven optimale bloeddruk, 1 februari, 2009
5. IASO, Estimated relative risk of disease by BMI category : overweight and obesity, 2013 http://www.iaso.org/policy/eu-projects/eu-projects/dynamohiaproject/estimatesrelativerisk/
6. Archives of Internal Medicine, Obesity and Workers' Compensation, 2007
7. Annals of Epidemiology, The Impact of Obesity on Illness Absence and Productivity in an Industrial Population of Petrochemical Workers, 24 sept 2007